Bài 1, 2, 3, 4, 5 trang 89 Sách bài tập (SBT) Sinh học 9

Bài 1, 2, 3, 4, 5 trang 89 Sách bài tập (SBT) Sinh học 9

Bài 1. Quần xã sinh vật là gì?
Giải pháp
Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khoảng không gian nhất định, vào một thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản tạo ra các thế hệ mới.
Như vậy, dấu hiệu để nhận biết một nhóm sinh vật nào đó có phải là quần thể hay không là:
– Cùng loài.
– Cùng chung sống trong một không gian nhất định.
– Một thời gian chắc chắn.
– Các cá thể trong quần thể có khả năng sinh sản để tạo ra các thế hệ mới.
Ví dụ: Quần thể cá chép ở Hồ Tây, Hà Nội.
Bài 2. Quần thể sinh vật có những đặc điểm gì?
Giải pháp
Quần thể là cấp độ tổ chức cao hơn so với cá thể và có những đặc điểm mà cá thể không có như: tỉ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, mật độ,… Dựa vào những đặc điểm này, hãy phân biệt các quần thể khác trong cùng loài.

trình bày

NỘI DUNG

Tỷ số giới tính

– Tỉ lệ giữa cá thể đực và cái.
Tỷ số giới tính thay đổi theo nhóm tuổi của dân số và phụ thuộc vào mức độ chết không bằng nhau giữa nam và nữ.
– Sự biến động tỉ lệ giới tính ở các loài là khác nhau và phụ thuộc vào các yếu tố môi trường.

trình bày

NỘI DUNG

Thành phần nhóm tuổi

– Mỗi quần thể có nhiều nhóm tuổi, mỗi nhóm tuổi có tầm quan trọng sinh thái khác nhau.
Có 3 nhóm tuổi:
+ Nhóm tuổi trước sinh sản có vai trò chủ yếu trong việc tăng khối lượng và kích thước của quần thể.
Nhóm tuổi sinh sản có vai trò quan trọng quyết định mức sinh sản của quần thể.
+ Nhóm tuổi sau sinh sản không ảnh hưởng đến sự phát triển của quần thể.

Mật độ dân số

– Là số lượng cá thể hay khối lượng sinh vật trên một đơn vị diện tích hay thể tích.
Mật độ quần thể không cố định mà thay đổi theo mùa, theo năm và theo chu kỳ sống của sinh vật.
– Sự tăng giảm mật độ quần thể phụ thuộc vào nguồn thức ăn và sự thay đổi thời tiết.

Bài 3. Vẽ biểu đồ ba tháp tuổi dân số.
Giải trình

A. Mô hình phát triển; B. Hình thức ổn định; C. Dạng rút gọn

Bài 4. Quần thể người có đặc điểm gì?
Giải pháp
Về mặt sinh học, con người thuộc lớp Động vật, nhưng con người có tư duy, trí tuệ và khả năng lao động… nên quần thể người có những đặc điểm sau:
– Có những đặc điểm chung giống như các quần thể sinh vật khác: tỉ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, mật độ cá thể…
Nó có những đặc điểm kinh tế – xã hội mà các quần thể sinh vật khác không có: luật pháp, kinh tế, hôn nhân, giáo dục, văn hóa…
Các đặc điểm về tỷ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, sự tăng giảm dân số có tác động lớn đến chất lượng cuộc sống của người dân và các chính sách kinh tế – xã hội của bất kỳ quốc gia nào.
Bài 5. Trình bày thành phần nhóm tuổi của quần thể người.
Giải pháp
– Dân số loài người có 3 nhóm tuổi:
+ Nhóm tuổi trước sinh sản: từ sơ sinh đến dưới 15 tuổi.
+ Nhóm tuổi sinh sản và lao động: từ 15 tuổi đến 64 tuổi.
+ Nhóm tuổi sau sinh sản: 65 tuổi trở lên.
Có 3 dạng tháp tuổi:
+ Hình thức phát triển: Đáy rộng, hai bên tháp rất dốc và đỉnh tháp rõ rệt thể hiện đặc điểm trẻ sơ sinh một tuổi cao.
+ Dạng ổn định: Đáy rộng nhưng các cạnh hình chóp ít xiên hơn dạng phát triển chứng tỏ tỉ lệ sinh còn cao, tỉ lệ tử giảm hơn dạng phát triển.
+ Hình thu nhỏ: Đáy hẹp, các cạnh hình chóp gần như không dốc mà gần như thẳng đứng, hàm ý mức sinh và mức tử thấp.