Đề cương ôn tập học kì 2 lớp 9 môn Ngữ văn

Trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, Thanh Hải nguyện làm chim, làm hoa và nốt trầm để kết thành:

Một chút mùa xuân

Cho đời im lặng

Ngay cả ở tuổi đôi mươi của tôi

Dù là tóc bạc

Đầu tiên. Nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” gồm những từ loại nào? Tác dụng của việc kết hợp các từ này là gì?

2. “Nốt trầm” trong thơ có gì độc đáo? Điều này góp phần thể hiện mong muốn nào của tác giả?

3. Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong bài thơ “Mùa xuân nhỏ”? Việc sử dụng này cho bạn biết gì về nhà thơ?

4. Dựa vào khổ thơ trên, hãy viết một đoạn văn nghị luận khoảng 12 câu theo kiểu tổng hợp- phân tích- tổng hợp để làm sáng tỏ suy nghĩ của nhà thơ, trong đó có sử dụng câu bị động và phép thế (gạch chân). Câu bị động và từ dùng để thay thế)

Gợi ý:

Đầu tiên. Nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” gồm từ loại: danh từ “mùa xuân” và tính từ “nhỏ bé”.

Sự kết hợp của các từ trên có tác dụng tạo ra một nhan đề gồm một cụm danh từ. Nhan đề này mới lạ, độc đáo, thu hút sự chú ý của người đọc và thể hiện tình yêu thiên nhiên, cuộc sống, khát vọng hòa nhập và cống hiến những phần đẹp đẽ, tinh túy nhất của cuộc đời, cuộc đời mình để góp vào mùa xuân chung cho đất nước.

2. Nốt trầm theo đúng nghĩa là nốt có trường độ thấp. Nốt trầm trong thơ có đặc điểm riêng: Không lừa dối, cao giọng mà im lặng, thiếu nó nhạc sẽ mất giai điệu sâu lắng. Nốt trầm là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho tấm lòng khiêm nhường nhỏ bé, khát vọng sống chan hòa để tạo nên mùa xuân đất nước của nhà thơ Thanh Hải nói riêng và nhân dân lao động nói chung.

3. Bài thơ “Một mùa xuân nho nhỏ” sử dụng nghệ thuật ẩn dụ. Việc sử dụng bpnt cho chúng ta biết rằng tác giả muốn đóng góp một phần nhỏ cho đất nước.

4.

Gợi ý:

Một. Về hình thức:

– Học sinh trình bày luận điểm đúng, đủ ba phần mở bài – thân bài – kết bài, chữ đầu viết cách ô 1 ô và viết hoa, các dòng sau viết sát lề, chữ viết rõ ràng, dễ đọc, không bị méo mó . lỗi chính tả.

b. nội dung:

*Mở câu:

– Giới thiệu khổ thơ “Mùa xuân nho nhỏ…dù tóc bạc” trích trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải.

– Ý chính: Người đọc thấy được tâm hồn sôi nổi của nhà thơ, khát vọng hòa nhập và góp phần tạo nên mùa xuân chung cho đất nước.

* Thân bài:

– Nếu như ở khổ thơ trước, tâm tư của nhà thơ được thể hiện một cách chân thành, khiêm tốn, nhỏ bé qua điệp khúc “tôi làm” và qua những hình ảnh thiên nhiên giản dị, tươi đẹp: tiếng chim hót, bông hoa… thì ở khổ thơ sau, nhà thơ . tự nhận mình là “Một Mùa Xuân Nhỏ”

+ Từ “nhỏ” như một nét nghĩa cho cái tên “mùa xuân” đã định nghĩa mùa xuân là mùa đẹp nhất, mùa của sức sống và sự phát triển của vạn vật, con người.
+ Đây cũng là hình ảnh ẩn dụ thể hiện sự hòa nhập, cống hiến những gì đẹp đẽ nhất, tinh túy nhất của con người góp phần làm nên mùa xuân chung cho đất nước.
+ Qua thành ngữ “Chút mùa xuân” người đọc thấy được mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể, thấy được cái hữu hạn của con người và cái vô cùng của trời đất: Một con người – Một nguồn nho nhỏ, không thể tạo nên một nguồn chung cho đất nước, nhưng có nhiều “nguồn lực nhỏ” góp phần tạo nên nguồn lực cho đất nước, cho nhân dân.

– Lòng sùng kính này như một “nốt trầm” nhỏ nhẹ, khiêm nhường “dâng cho đời âm thầm”, không lộ liễu, ầm ĩ.

– Điệp ngữ “Dẫu là” mang sắc thái khẳng định như một lời hứa của nhà thơ với đất nước, với trái tim của mình, sẽ hiến dâng cả cuộc đời mình cho nó, bất kể thời gian và tuổi tác:

“Dù ở tuổi đôi mươi

Nếu là tóc bạc”

– Về hoàn cảnh sáng tác của bài thơ: Nhà thơ nằm trên giường bệnh và ít lâu sau ông qua đời, ông vẫn dành cả cuộc đời mình cho bài thơ “Một mùa xuân nho nhỏ”. Nhà thơ đã đi vào cõi vĩnh hằng nhưng bài thơ ấy thì bất tử với thời gian, được phổ nhạc như một bản nhạc còn ngân lên mỗi độ xuân về, làm xao xuyến biết bao trái tim.
* Phần kết luận:

– Thể thơ 5 chữ, gần gũi với ca dao miền trung, âm hưởng nhẹ nhàng, chân chất, hình ảnh thơ đẹp một cách tự nhiên, giản dị.

– Người đọc thấy được lí tưởng sống cao đẹp của nhà thơ, khát khao được cống hiến những gì tốt đẹp nhất cho đất nước, cho nhân dân.

– Cống hiến của nhà thơ Thanh Hải cũng được nhà thơ Tố Hữu thể hiện trong bài “Khúc ca mùa xuân”:

“Nếu bạn là một con chim, một chiếc lá

Thì chim phải hót, lá phải xanh

Tại sao anh ta phải vay mà không trả?

Sống là cho đi, chỉ nhận cho riêng mình”.

c. Về ngữ pháp:

Học sinh gạch chân, chú thích rõ câu bị động và sử dụng từ thay thế phù hợp trong đoạn văn viết.