Giải bài tập SGK Vật lý lớp 9 bài 39: Tổng kết chương II: Điện từ học

Giải bài tập SGK Vật lý lớp 9 bài 39: Tổng kết chương II: Lực điện từ.

Bài 1 (trang 105 SGK Vật Lý 9):

Hoàn thành câu sau:
Muốn biết tại một điểm A trong không gian có từ trường hay không, ta làm như sau: Đặt một kim nam châm tại A, nếu có … tác dụng tại …. thì tại A có từ trường. .

* Hướng dẫn giải:

Muốn biết tại một điểm A trong không gian có từ trường hay không ta làm như sau: Đặt một kim nam châm tại A, nếu có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì tại A có một từ trường. .

Bài 2 (trang 105 SGK Vật Lý 9):

Làm thế nào để bạn biến một thanh thép thành nam châm vĩnh cửu?
A. Dùng búa đập vào thép.
B. Hơ nóng miếng thép trên ngọn lửa.
C. Đặt thanh thép vào trong ống dẫn có dòng điện một chiều chạy qua.
D. Đặt thanh thép vào trong ống dẫn có dòng điện xoay chiều chạy qua.

* Hướng dẫn giải:

Chọn câu C. Đặt một thanh thép bên trong một vật dẫn có dòng điện một chiều chạy qua.

Bài 3 (trang 105 SGK Vật Lý 9.):

Hoàn thành câu sau:
Quy tắc tìm chiều của lực điện từ tác dụng lên dòng điện được phát biểu như sau: Đặt bàn tay …. sao cho …. luồn vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến …. chiều. chỉ của dòng điện là… ..chỉ chiều của lực điện từ.

* Hướng dẫn giải:

Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ đi qua lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón giữa chỉ chiều dòng điện, ngón cái duỗi 90 độ chỉ chiều của lực điện từ.

Bài 4 (trang 105 SGK Vật Lý 9):

Điều kiện để xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín là gì?
Một. Đặt một nam châm gần cuộn dây.
b. Đặt một nam châm bên trong cuộn dây.
c. Khi số đường sức từ trên tiết diện S của cuộn dây lớn
d. Khi số đường sức từ trên tiết diện S của cuộn dây thay đổi

* Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án d

Bài 5 (trang 105 SGK Vật Lý 9):

Hoàn thành câu sau:
Khi khung kín của dây dẫn quay trong từ trường của nam châm vĩnh cửu….vĩnh cửu thì trong khung dây dẫn đó xuất hiện dòng điện……vì……………..

* Hướng dẫn giải:

Khi khung kín của dây dẫn quay trong từ trường của nam châm vĩnh cửu thì trong khung dây xuất hiện dòng điện xoay chiều, vì số đường sức từ trên tiết diện S của khung dây thay đổi.

Bài 6 (trang 105 SGK Vật Lý 9):

Cho một thanh nam châm thẳng đã bị mất các chữ chỉ các cực của nam châm, làm thế nào để xác định cực bắc của nam châm đó?

* Hướng dẫn giải:

Treo nam châm bằng sợi mềm ở giữa sao cho thanh nằm ngang. Đầu hướng về phía bắc địa lý là cực bắc của thanh nam châm.

Bài 7 (trang 105 SGK Vật Lý 9):

a) Nêu quy tắc tìm chiều đường sức từ biểu diễn từ trường của ống dây có dòng điện một chiều chạy qua.
b) Vẽ đường sức từ bên trong cuộn dây có dòng điện chạy qua theo hình 9.1 SGK.

* Hướng dẫn giải:

a) Dùng tay phải nắm cuộn dây sao cho cả 4 ngón tay chụm theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, ngón cái duỗi thẳng chỉ chiều đường sức từ bên trong cuộn dây.
b) Hình 39.1

Bài 8 (trang 106 SGK Vật Lý 9):

Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo của hai loại máy phát điện và sự khác nhau trong hoạt động của chúng.

* Hướng dẫn giải:

Giống nhau: Đều có hai bộ phận chính là nam châm và cuộn dây.
Khác nhau: Một loại có rôto là cuộn dây, loại kia có rôto là nam châm.

Bài 9 (trang 106 SGK Vật Lý 9):

Kể tên hai bộ phận chính của động cơ điện một chiều và giải thích tại sao khi có dòng điện chạy qua thì động cơ quay được.

* Hướng dẫn giải:

– Hai bộ phận chính là nam châm và khung dây dẫn.
– Khung quay được là do khi ta cho dòng điện một chiều vào khung dây thì từ trường của nam châm sẽ tác dụng lên khung dây, lực điện từ làm khung quay.

Bài 10 (trang 106 SGK Vật Lý 9):

Đặt nam châm điện vuông góc với một ống dây thẳng có dòng điện không đổi chạy qua như hình 39.2 SGK. Xác định chiều của lực điện từ tác dụng tại điểm N của dây dẫn.

* Hướng dẫn giải:

Các đường sức từ do cuộn dây nam châm điện sinh ra tại N có chiều từ trái sang phải. Áp dụng quy tắc bàn tay trái, lực từ hướng từ ngoài vào trong và vuông góc với mặt phẳng hình.

Bài 11 (trang 106 SGK Vật Lý 9): Máy biến thế.

Một. Tại sao người ta cần dùng máy biến thế để vận chuyển điện năng đi xa?
b. Trong cùng một đường dây tải điện, nếu dùng một máy biến thế để tăng hiệu điện thế ở hai đầu dây dẫn lên 100 lần thì công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây giảm đi bao nhiêu lần?
c. Cuộn sơ cấp của một máy biến áp có 4400 vòng, cuộn thứ cấp có 120 vòng. Đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu cuộn sơ cấp 220 Tìm hiệu điện thế hai đầu cuộn thứ cấp.

* Hướng dẫn giải:

Bài 12 (trang 106 SGK Vật Lý 9):

Giải thích tại sao không thể dùng dòng điện không đổi để chạy máy biến thế.

* Hướng dẫn giải:

Dòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến đổi, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp không thay đổi nên trong cuộn dây này không xuất hiện dòng điện cảm ứng.

Bài 13 (trang 106 SGK Vật Lý 9):

Trên hình 39.3 SGK vẽ khung dây dẫn đặt trong từ trường. Trường hợp nào sau đây không xuất hiện dòng điện xoay chiều chạy trong khung dây? Hãy giải thích tại sao?

Một. Khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang
b. Khung dây quay quanh trục thẳng đứng AB

Câu trả lời:

Trường hợp a. Khi khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang thì đường sức từ xuyên qua tiết diện S của khung dây luôn không đổi, luôn bằng 0. Do đó trong khung dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng.