Hóa trị là gì, quy tắc hóa trị và bài tập vận dụng

Hóa trị là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình xây dựng công thức hóa học cũng như giải các bài toán hóa học. Vậy hóa trị là gì, quy tắc hóa trị ra sao? Hôm nay hãy cùng Cakhia TVgiải quyết những vấn đề này qua chủ đề Hóa trị là gì nhé!.

Định nghĩa hóa trị là gì?

Hóa trị là gì?

• Hóa trị là một con số biểu thị khả năng liên kết của một nguyên tử của một nguyên tố với một nguyên tử của một nguyên tố khác.
• Hóa trị của một nguyên tố được xác định bởi hóa trị của H được chọn là một đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.

Ví dụ về hóa trị

• Công thức hóa học của axit clohydric là HCl, vì vậy clo (Cl) sẽ giữ hóa trị I.
• Công thức hóa học của dioxygen trioxit là (N_{2}O_{3} ) nên N trong trường hợp này có hóa trị III.
• Tương tự, với các nhóm nguyên tố, ta cũng có thể xác định hóa trị của chúng theo các cách như trên. Công thức hóa học của axit sunfuric là (H_{2}SO_{4} ) nên nhóm nguyên tố (SO_{4} ) có hóa trị II do liên kết với 2 nguyên tử H cộng hóa trị.

Bảng hóa trị của một số nguyên tố hóa học

Từ khái niệm hóa trị là gì, chúng ta cần hiểu bảng hóa trị của một số nguyên tố hóa học. Để làm cho bài tập dễ dàng hơn. Ta có thể sử dụng bảng hóa trị của các nguyên tố hóa học. Bảng hóa trị cung cấp thông tin về tên nguyên tố, ký hiệu hóa học, khối lượng nguyên tử và hóa trị.

bài hát hóa trị

Có rất nhiều cách để ghi nhớ hóa trị của các nguyên tố hóa học, tuy nhiên, một cách hiệu quả được nhiều người sử dụng đó là học thuộc bài hóa trị sau:

Quy tắc hóa trị

Quy tắc hóa trị là gì?

Ta có quy tắc hóa trị sau, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

Theo quy tắc hóa trị, xa = yb

• Biết x, y và a (hoặc b) rồi tính b (hoặc a)
• Nếu biết a, b có thể tìm x, y để lập công thức hóa học

Chuyển đổi sang tỷ lệ (frac {x}{y} = frac {b}{a} = frac {b’} {a’} )

Lấy x = b (hoặc b’) và y = a (hoặc a’). Nếu a’, b’ là các số nguyên tố thì a, b.

Áp dụng quy tắc hóa trị

• Từ quy tắc hóa trị ta tính được hóa trị của một nguyên tố khi biết chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.
• Ngoài ra, quy tắc hóa trị còn được áp dụng để xác định công thức hóa học của hợp chất khi biết hóa trị của hợp chất đó.

Ví dụ về quy tắc hóa trị

Khí cacbonic gồm nguyên tố cacbon (C) có hóa trị IV và oxi (O) có hóa trị II. Theo quy tắc hóa trị ta có: x.IV = y.II

=> chuyển đổi thành tỷ lệ: ( frac {x}{y} = frac {II}{IV} = frac {1} {2} ) => x = 1; y = 2.

Vậy công thức hóa học của cacbon đioxit là (CO_ {2} )

bài tập hóa trị

Bài tập 1: Xác định hóa trị của mỗi nguyên tố trong các trường hợp sau:

a) KH, (H_{2}S ), (CH_{4} )

b) FeO, (Ag_{2}O ), (NO_ {2} )

Hướng dẫn giải:

a) KH: Có H có hóa trị I. Theo quy tắc hóa trị ta có: 1.1 = 1.b => K hóa trị I.

(H_{2}S): có H hóa trị I, theo quy tắc hóa trị ta có: 2.1 = 1.b => S hóa trị II.

(CH_{4} ): H có hóa trị I, theo quy tắc hóa trị ta có: 1.a = 4,1 => C hóa trị IV.

b) FeO: có O hóa trị II, theo quy tắc hóa trị ta có: 1.a = 2,1 => Fe hóa trị II.

(Ag_{2}O): có O hóa trị II, theo quy tắc hóa trị ta có 2.a = 1,2 => Ag hóa trị I.

(NO_{2}): có O hóa trị II, theo quy tắc hóa trị ta có: 1.a = 2.2 => N hóa trị IV.

Bài tập 2: Biết N(IV), hãy chọn công thức hóa học phù hợp với quy tắc hóa trị trong các công thức sau: NO, (N_ {2} O_ {3} ), (N_ {2} O ), (NO_ {2 } ).

Hướng dẫn: Ta có N hóa trị IV, O hóa trị II. Theo quy tắc hóa trị ta có: x.4 = y.2

Vậy công thức hóa học phù hợp nhất là (NO_ {2} ).

Như vậy, các bạn đã cùng Cakhia TVgiải bài tập hóa học phần quy tắc hóa trị – các lý thuyết cơ bản trong hóa học và một số bài tập tương tự. Chúc may mắn.