Cấu tạo của vật chất là chất, vậy chất từ đâu mà có? Câu trả lời là nguyên tử. Hãy cùng Dinhnghia.vn tìm hiểu nhé nguyên tử là gì? Và điều gì là đặc biệt về các thành phần của một nguyên tử?
nguyên tử là gì?
định nghĩa nguyên tử
Nguyên tử là hạt vô cùng nhỏ và trung hòa về điện.
Vì kích thước nhỏ nên chúng ta chỉ có thể quan sát hình dạng của nguyên tử qua kính hiển vi.
“Atom” từ gốc Hy Lạp có nghĩa là “không thể phân chia”, “hạt vật chất nhỏ nhất”…
Một nguyên tử bao gồm một hạt nhân tích điện dương ở trung tâm và lớp vỏ bao gồm một hoặc nhiều electron tích điện âm.
Hạt nhân của một nguyên tử là gì?
Hạt nhân của một nguyên tử là phần trung tâm của nguyên tử được tạo thành từ các proton và neutron.
- Proton: kí hiệu là p, mang điện tích giống electron nhưng khác dấu, cùng dấu (+), khối lượng bằng 1 đơn vị C (đơn vị cacbon).
- Nơtron: kí hiệu n, trung hòa về điện (không tích điện), có khối lượng 1 đơn vị.
Các nguyên tử cùng loại sẽ có cùng số proton trong hạt nhân. Và trong một nguyên tử, số lượng proton = số lượng electron.
Đồng thời, proton và neutron có cùng khối lượng, trong khi khối lượng của electron rất nhỏ, không đáng kể. Vậy khối lượng của hạt nhân được coi là khối lượng của nguyên tử.
VD: Hiđro là nguyên tử nhẹ nhất và cũng là nguyên tử duy nhất chỉ có 1 proton, không có nơtron. Chính vì tính chất này mà người ta thường dùng khí hidro để bơm căng bóng bay.
Vỏ electron trong nguyên tử là gì?
Lớp vỏ electron là lớp vỏ chuyển động, luôn chuyển động xung quanh hạt nhân và được sắp xếp thành từng lớp, mỗi lớp sẽ có một số lượng electron nhất định.
Các electron này luôn tích điện âm và cực kỳ nhẹ. Nó bị thu hút bởi proton tích điện dương trái dấu. Số electron (số e) luôn bằng số proton (số p) nên nguyên tử luôn trung hòa về điện (số p = số e).
Ví dụ, một nguyên tử carbon có số hiệu nguyên tử là 6, có nghĩa là nó có p = 6+ và e = 6 –
Và mỗi nguyên tử có một hoặc nhiều lớp vỏ điện tử. Trong đó lớp electron trong cùng (lớp 1) luôn chỉ có 2 electron. Các lớp còn lại có nhiều nhất là 8 electron.
Ví dụ: Nguyên tử oxi có 8 electron tách thành 2 lớp. Lớp 1 có 2 electron và lớp 2 có 6 electron.
Bài tập và lời giải
bài tập 1 (Bài 3 trang 15 sgk Hóa học 8) Tại sao khối lượng hạt nhân được coi là khối lượng nguyên tử?
Hướng dẫn giải: Khối lượng nguyên tử được tính bằng tổng khối lượng của các hạt trong nguyên tử, bao gồm số proton (số P), số nơtron (số N) và số electron (số ee).
Tuy nhiên, do số khối e rất nhỏ, không đáng kể nên khối lượng nguyên tử chỉ được tính bằng tổng của P + số N có trong hạt nhân.
Vì vậy, khối lượng của hạt nhân được coi là khối lượng của nguyên tử.
Bài tập 2 (Bài 5 trang 16 SGK Hóa học 8): Dựa vào sơ đồ nguyên tử dưới đây, hãy tìm số điện tích hạt nhân, số lớp electron, lớp electron, số lớp electron ở lớp ngoài cùng của mỗi nguyên tử.
Hướng dẫn giải:
nguyên tử |
Số ip trong lõi | Số lượng electron trong một nguyên tử | Số lớp electron | Số lớp ngoài cùng |
Khí hêli |
2 | 2 | Đầu tiên | 2 |
carbon |
6 | 6 | 2 |
4 |
nhôm | 13 | 13 | 3 |
3 |
canxi | 20 | 20 | 4 |
2 |
Như vậy là Dinhnghia.vn đã giúp bạn trả lời câu hỏi nguyên tử là gì? Hạt nhân nguyên tử là gì? Chắc hẳn bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về vấn đề này rồi phải không? Chúc may mắn!
Xem thêm các bài viết hay về câu hỏi và câu trả lời hóa học
Trên đây là bài viết Nguyên tử là gì? Hạt nhân nguyên tử là gì? của Cà khịa TV web site tổng hợp link xem trực tiếp bóng đá hàng đầu Việt Nam hiện nay.